Laten we direct in het diepen duiken mét de stelling: *Teletekst was de eerste vorm van het huidige internet*. Op het eerste gezicht lijkt het misschien een blogartikel trekpleister claim. Echter, als we de kenmerken van Teletekst en het internet naast elkaar leggen, zijn er verrassend veel parallellen. In dit blogartikel onderzoeken we waarom Teletekst, dat in de jaren ’70 en ’80 een revolutie teweegbracht, gezien kan worden als een voorloper van het moderne internet.
StellingTijd : **Teletekst was de eerste vorm van het huidige internet**
Hallooooo; Wat was Teletekst?
Voor de nieuwe lezers: Teletekst was ooit, hot, superheet zelfs. Het is en was een digitaal informatiesysteem dat via de tele- tunnel visie, de magische huiskamerbaas, de TV toegankelijk was. Het werd in 1974 gelanceerd door de BBC onder de naam *Ceefax* en in Nederland geïntroduceerd in 1980 door de NOS. Met een simpele druk op de knop kreeg je toegang tot pagina’s met nieuws, weerberichten, sportuitslagen en zelfs televisieprogrammering. Het was statisch, – eenzijdige communicatie – tekstgebaseerd en gebruikte de ongebruikte lijnen van het televisiesignaal om informatie te versturen. Klinkt lekker primitief? Misschien, maar laten we, ook kijken naar de overeenkomsten met het internet. De verschillen zijn, inkoppers. If not, Durf te vragen.
De overeenkomsten met het internet
1. **Toegang tot informatie op aanvraag**
Teletekst was een van de eerste systemen waarmee je als gebruiker zelf bepaalde welke informatie je wilde zien. In plaats van te wachten op het journaal, kon je pagina 101 opvragen voor het laatste nieuws. Dit ‘on-demand’-principe is een kernkenmerk van het internet, waar je met een paar kliks toegang hebt tot een schat aan informatie.
2. **Gestructureerde navigatie**
Teletekst werkte met genummerde pagina’s (bijvoorbeeld 100 voor het hoofdmenu, 200 voor sport). Dit lijkt sterk op de URL-structuur van het internet, waar je navigeert naar specifieke webpagina’s. Het was een vroege vorm van digitale navigatie, waarbij gebruikers bewust keuzes maakten om informatie te vinden.
3. **Real-time updates**
Hoewel Teletekst niet zo snel was als het huidige internet, werd het gezien als revolutionair omdat het informatie sneller kon updaten dan kranten of zelfs televisie-uitzendingen. Sportuitslagen en breaking news werden soms binnen minuten bijgewerkt, een voorbode van de real-time feeds die we nu op sociale media zien.
4. **Breed scala aan onderwerpen**
Van het weer tot aandelenkoersen en van tv-gidsen tot reisinformatie: Teletekst bood een diversiteit aan content die we nu associëren met websites en apps. Het was een centrale hub voor informatie, net zoals het internet dat nu is.
### De verschillen: waarom Teletekst geen volledig internet was
Natuurlijk had Teletekst beperkingen. Het was een eenrichtingsverkeer: je kon informatie consumeren, maar niet zelf bijdragen, zoals op sociale media of fora. De grafische mogelijkheden waren minimaal, met blokkerige letters en beperkte kleuren. En het was afhankelijk van een televisiesignaal, niet van een wereldwijd netwerk. Toch waren deze beperkingen vooral technisch; het concept van snelle, toegankelijke informatievoorziening was al aanwezig.
### Teletekst als pionier, van en vóór wie?
Teletekst legde de basis voor hoe we nu omgaan met digitale informatie. Het bracht het idee van een ‘informatiescherm’ in huiskamers, lang voordat computers en smartphones gemeengoed waren. Het trainde mensen om te navigeren in een digitale omgeving, een vaardigheid die we nu als vanzelfsprekend beschouwen. Bovendien was Teletekst laagdrempelig: je had alleen een televisie nodig, geen dure computer of internetabonnement.
### Nostalgie en nalatenschap
Voor velen, roept Teletekst nostalgie op. Het wachten op het laden van pagina 888 voor ondertiteling of het checken van pagina 818 voor de Eredivisie-uitslagen was een ritueel. Maar meer dan dat, Teletekst was een technologische doorbraak die de weg vrijmaakte voor het internet, bijna heiliger dan de echte KOES. Het liet zien dat mensen snakten naar snelle, directe toegang tot informatie – een behoefte die het internet later perfectioneerde.
### Conclusie
Was Teletekst écht de eerste vorm van het huidige internet? In veel opzichten wel. Het bracht on-demand ( grondbeginsel van de selfie maatschappij, je weet wel, dat ben jij, informatie, gestructureerde navigatie en real-time updates naar de massa, allemaal kernprincipes van het internet. Hoewel het niet de interactiviteit of schaal van het moderne web had, was het een cruciale stap in de digitale revolutie. Dus de volgende keer dat je door een website scrolt, denk even aan die vertrouwde blauwe pagina’s van Teletekst en groene achtergrond schermen, ook niets nieuws.
**Wat denk jij? Heeft de medeoorzaak van de huidige – ego – en selfiemaatschappij, teletekst jouw leven verbeterd oF minder handy gemaakt? Evolutie oF Revolutie…ver-oordeel, selfie.
